De vereffenaar

Zodra een van de erfgenamen de nalatenschap beneficiair heeft aanvaard, dan dient de nalatenschap te worden vereffend. In dat geval treden de erfgenamen zelf op als vereffenaar en moeten zij hun taak in onderling overleg uitvoeren. Dit kan weer anders liggen wanneer er sprake is van een testament waarin een executeur is benoemd. De executeur is in dat geval degene die voor de afwikkeling zorg draagt.

De rechter kan een vereffenaar benoemen op verzoek van een belanghebbende of van een schuldeiser. Een erfgenaam is zo’n belanghebbende. Belanghebbenden kunnen de rechtbank vragen om een vereffenaar te benoemen als er geen erfgenamen zijn of wanneer niet bekend is of er erfgenamen zijn. Ook kunnen zij vragen om een vereffenaar te benoemen als er niets met de nalatenschap wordt gedaan en deze dus niet beheerd wordt door een executeur of door de erfgenamen. Schuldeisers kunnen de rechtbank vragen om een vereffenaar te benoemen als tot verdeling van de nalatenschap wordt overgegaan voordat de schulden zijn voldaan of het gevaar bestaat dat deze schulden niet worden voldaan, omdat de nalatenschap bijvoorbeeld negatief is.

De vereffenaar kan het beheer met uitsluiting van de erfgenamen naar eigen inzicht voeren. Instructies van erfgenamen hoeft hij dus niet op te volgen. Hij mag zelf kiezen welke zaken er worden verkocht als dit alles maar in het belang van de nalatenschap is.

De vereffenaar dient een boedelbeschrijving te maken. Hierin moeten alle bezittingen en schulden worden opgenomen.

De vereffenaar dient onder meer de begrafeniskosten en andere kosten te betalen, abonnementen op te zeggen, huurovereenkomsten op te zeggen, banktegoeden te innen etc. Zo nodig is hij bevoegd om bezittingen van de nalatenschap te verkopen om schulden te voldoen. Ook dient de vereffenaar legaten uit te keren en ervoor te zorgen dat lasten worden uitgevoerd.

De vereffenaar stelt de aangifte erfbelasting op en dient deze tijdig in bij de Belastingdienst. Zo nodig kan hij hiervoor de hulp inroepen van een fiscalist.

De vereffenaar moet binnen een zekere termijn rekening en verantwoording afleggen aan en een zogenoemde uitdelingslijst neerleggen bij de boedelnotaris of de rechtbank. Daarin moet worden aangegeven wat de omvang van de nalatenschap is en op welke manier de schuldeisers worden voldaan. De vereffenaar moet hiervan ook de erfgenamen en andere belanghebbenden op de hoogte stellen.

Het verzoek tot ontslag moet bij de rechtbank worden ingediend.U kunt dit verzoekschrift zelf opstellen en indienen bij de rechtbank, maar in veel gevallen is het verstandig om hiervoor de hulp van een erfrechtadvocaat in te schakelen. De rechter wijst dit verzoek namelijk niet zonder meer toe. Juridische kennis van de wet en rechtspraak is belangrijk.

De vereffenaar kan ook zelf aan de rechter om zijn ontslag vragen. Dit verzoek wordt bijna altijd toegewezen. Er wordt dan een nieuwe vereffenaar benoemd.

Wanneer de vereffenaar wordt ontslagen, dan mag hij niet direct stoppen met zijn werk. Hij is verplicht om die handelingen te verrichten die niet kunnen worden uitgesteld en die niet nadelig zijn voor de nalatenschap. Dit totdat de nieuwe vereffenaar zijn taken overneemt.

De taak van de vereffenaar kan soms ingewikkeld zijn. Hij dient zich dit dan ook goed te realiseren voordat hij zijn benoeming aanvaardt.

De vereffenaar moet zijn werk zorgvuldig verrichten. Dit betekent dat hij de belangen van de erfgenamen en van de schuldeisers zo goed mogelijk dient te behartigen.

Wanneer de vereffenaar zijn werk niet goed doet en tekortschiet in zijn taken, dan kan hij worden ontslagen. Ook kan de vereffenaar in privé aansprakelijk gesteld worden door de erfgenamen en door de schuldeisers voor de schade die daaruit voortkomt.

Om problemen te voorkomen, doet de vereffenaar er vaak goed aan om voordat hij belangrijke beslissingen neemt, bijvoorbeeld de verkoop van een woning of een effectenportefeuille, eerst nog te overleggen met de erfgenamen. Ook kan de executeur zich laten adviseren door een erfrechtadvocaat.