De legitieme portie

Hoe zit het met de legitieme portie?

Legitieme portie

Wanneer uw vader of moeder overlijdt, dan heeft u als kind altijd recht op de legitieme portie. Ook als u bent onterfd of wel erfgenaam bent, en de nalatenschap verwerpt. De legitieme portie geeft recht op een gedeelte van de waarde van de nalatenschap. Ook moet er gekeken worden of er in het verleden giften zijn gedaan. In de meeste gevallen komt het erop neer dat de legitieme portie de helft is van wat u normaal gesproken als erfgenaam zou krijgen.

Praktijkvoorbeeld

Wat is de legitieme portie?

De legitieme portie wordt ook wel kindsdeel genoemd. Dit geeft recht op een gedeelte van de nalatenschap.

Wanneer heb ik recht op de legitieme portie?

U heeft recht op de legitieme portie als uw vader of moeder overlijdt, want u bent een afstammeling van uw ouders.

Wat is het verschil tussen de legitieme portie en het kindsdeel?

Er is geen verschil tussen de legitieme portie en het kindsdeel. Het kindsdeel is een ander woord voor de juridische term ‘legitieme portie’.

Mijn vader/moeder heeft mij onterfd, heb ik recht op de legitieme portie?

Ja. Wanneer u onterfd bent, dan heeft u recht op de legitieme portie. In de meeste gevallen komt dit erop neer dat de legitieme portie de helft is van wat u normaalgesproken als erfgenaam zou krijgen.

Praktijkvoorbeeld legitieme portie

Pieter en Lies zijn getrouwd en hebben twee kinderen, Jet en Thijs.

Pieter overlijdt en heeft in zijn testament als zijn erfgenamen benoemd, zijn echtgenote Lies en zijn zoon Thijs, ieder voor de helft.
Pieter heeft ruzie met zijn dochter Jet en heeft haar onterfd.

Zijn nalatenschap bestaat uit een woning van € 200.000,00 en een bankrekening van € 100.000,00. De waarde van de nalatenschap bedraagt dus € 300.000,00.

Doordat Jet onterfd is, heeft zij recht op haar legitieme portie. Als er geen testament zou zijn geweest, dan waren er drie erfgenamen. Jet zou dan recht hebben op 1/3 van de nalatenschap, te weten € 100.000,00. De legitieme portie is daar weer de helft van, dus € 50.000,00.

Lies en Thijs zijn wel erfgenaam en hebben ieder recht op € 300.000,00 – € 50.000,00 =
€ 250.000,00 / 2 = € 125.000,00.

1/1

Betaling legitieme portie

De legitieme portie geeft alleen recht op een vordering in geld. Er bestaat geen recht op afgifte van goederen van de erflater. U bent als legitimaris dus schuldeiser van de nalatenschap.

Meer lezen

Is de legitieme portie direct opeisbaar?

De legitieme portie is niet altijd direct opeisbaar. In ieder geval is de legitieme portie niet opeisbaar gedurende de eerste 6 maanden na het overlijden. Wanneer de erflater gehuwd was, dan is de legitieme portie onder omstandigheden ook niet direct opeisbaar.

Heeft een legitimaris recht op goederen van de erflater?

De legitimaris heeft een vordering in geld. Er bestaat dus geen recht op afgifte van goederen van de erflater.

Tot welk moment kan ik aanspraak maken op de legitieme portie?

U dient uiterlijk binnen 5 jaar na het overlijden van de erflater kenbaar te maken of u aanspraak wilt maken op de legitieme portie. Wanneer u dat niet doet, dan vervalt uw recht.

Stappenplan legitieme portie

Eerste zes maanden

In de eerste zes maanden na het overlijden van de erflater, is de legitieme portie niet opeisbaar. Of de legitieme portie daarna wel opeisbaar is, hangt af van diverse factoren.

Legitieme portie is niet opeisbaar

De legitieme portie is niet opeisbaar wanneer de erflater een echtgenote achterlaat en geen testament had. In dat geval is de vordering pas opeisbaar als de echtgenote overlijdt. Ook kan het zo zijn dat de erflater in een testament heeft bepaald dat de legitieme portie niet direct opeisbaar is, maar bijvoorbeeld eerst op het moment dat zijn echtgenote overlijdt.

Betaling is onzeker

De legitimaris moet soms dus lang geduld hebben voordat hij zijn legitieme portie uitbetaald krijgt. Ook is het nog maar de vraag of de legitieme portie wél betaald kan worden op het moment dat deze opeisbaar is wordt. De langstlevende echtgenoot kan volledig beschikken over de nalatenschap en deze dus ook volledig opmaken. Bij diens overlijden is er dan niets meer over. De legitimaris blijft dan met lege handen achter.

Verval legitieme portie

Wanneer u aanspraak wilt maken op de legitieme portie, dan dient u dat binnen 5 jaar na het overlijden van de erflater kenbaar te maken aan de erfgenamen. Doet u dat niet, dan vervalt uw recht.

1/4

Legitimaris heeft recht op informatie

De legitimaris heeft recht op inzage in alle stukken die hij nodig heeft voor berekening van zijn legitieme portie. Ook heeft hij recht op afschriften daarvan. De betrokken erfgenamen en eventuele executeur(s) zijn op grond van de wet verplicht om deze informatie te verstrekken.

Meer lezen

Bij wie moet de legitimaris informatie opvragen?

De legitimaris moet de informatie opvragen bij de erfgenamen en/of eventuele executeur(s). Wanneer er sprake is van giften door de erflater gedaan voorafgaand aan zijn overlijden, heeft de legitimaris zelfs ook het recht om informatie over deze giften op te vragen bij degene die de betreffende gift heeft ontvangen.

Welke informatie kan de legitimaris opvragen?

De legitimaris heeft recht op alle informatie die hij nodig heeft voor berekening van zijn legitieme portie, waaronder IB-aangiften, bankafschriften, polissen, notariele akten, koopovereenkomsten, etc.

Wat als de erfgenamen weigeren om informatie te geven?

Wanneer de erfgenamen weigeren om informatie te geven, dan kan de legitimaris de kantonrechter vragen om hen te horen of om hen een boedelbeschrijving te laten maken. Ook kan de rechtbank een vereffenaar benoemen.

Informatierecht van de legitimaris

Welke informatie?

De legitimaris kan bijvoorbeeld vragen om afgifte van IB-aangiften van de erflater, van bankafschriften, van polissen, van notariële akten, van koopovereenkomsten, etc. Kortom, alle stukken die hij nodig heeft om zijn legitieme portie te kunnen berekenen.

Geen informatie, wat dan?

De erfgenamen en de eventuele executeur(s) moeten de legitimaris alle informatie verstrekken die hij nodig heeft voor berekening van zijn legitieme portie. Dat is een wettelijke verplichting. Wanneer de legitimaris niet de gevraagde en benodigde informatie verkrijgt, dan kan hij de erfgenamen en de eventuele executeurs via een procedure – eventueel in kort geding – bij de rechtbank dwingen om deze gegevens alsnog te verstrekken op straffe van verbeurte van een dwangsom. Hiervoor heeft u wel een advocaat nodig.

1/2

Meer informatie?

Laat een bericht achter